آيين كار نگهداري و ترابري كاهو در سردخانه
1 ـ هدف
هدف از تدوين اين آيين كار ارائه روش نگهداري و ترابري كاهو در سردخانه ميباشد .
2 ـ دامنه كاربرد
اين آيين كار درباره ارقام مختلف كاهوي 1 كشت شده در ايران كاربرد دارد .
3 ـ تعاريف و اصطلاحات
در اين آيين كار واژهها و اصطلاحات با تعاريف زير به كار برده ميشود .
3 ـ 1 ـ كاهو – منظور از كاهو گياه گونه .Lactuca Sativa L از خانواده Compositae ميباشد كه برگ و ساقه غير خشني آن به مصرف خوراك ميرسد .
3 ـ 2 ـ سر كاهو – منظور از سر كاهو برگهاي انتهايي آن ميباشد .
3 ـ 3 ـ سردخانه – عبارتست از فضاي محفوظي به صورت ثابت و يا متحرك كه داراي تجهيزات لازم سرمازا باشد .
3 ـ 3 ـ 1 ـ سردخانه ثابت – مجموعهاي است از ساختمانها كه داراي تاسيسات و تجهيزات سرمازا ميباشد و بتواند شرايط خاص نگهداري صحيح كالاي مورد نظر را طي مدت نگهداري تامين نمايد .
3 ـ 3 ـ 2 ـ سردخانه متحرك – وسايل ترابري مجهز به تجهيزات سرمازا ( مانند كشتي , كاميون و واگنهاي قطار ) است كه بتواند شرايط خاص نگهداري صحيح كالاي مورد نظر به ويژه دما و دمه را در مدت ترابري تامين نمايد .
4 ـ برداشت
سفارش ميشود كاهويي كه براي نگهداري و ترابري استفاده ميشود هنگامي برداشت گردد كه سر كاهو به خوبي شكل رقم مربوطه را گرفته , شاداب بوده و ساقههاي گل آن رشد نكرده باشد . برداشت بايد در هواي خشك و خنك انجام شود و در صورت آبياري و بارندگي دو روز بعد از آبياري و يا پايان بارش باران باشد .
كاهو بايد از محل خارجيترين برگهاي آن بريده شود . برش بايد كامل و صاف باشد .
هنگام برداشت بايد برگهاي زرد يا پلاسيده خارجي را از كاهوها جدا كرد .
5 ـ ويژگيها
5 ـ 1 ـ توصيه ميشود از ارقامي كاهو كه داراي برگهاي زبر و متوسط بوده و سر آنها خوب رشد كرده و همچنين كاهوهايي كه قابليت زيادي براي حفظ كيفيت خود دارند براي نگهداري و ترابري انتخاب شوند .
5 ـ 2 ـ كاهو بايد داراي كيفيت خوب بوده ( كامل , تميز , شاداب , سالم و عاري از هرگونه رطوبت ، بو و مزه خارجي باشند ).
كاهوهاي سالادي بايد كاملا رسيده باشند كه محكم بودن سر آنها نشانه رسيدگي آن است , كاهوهاي رسمي بايد كمي پيش از رسيدن كامل براي نگهداري انتخاب شوند .
6 ـ شرايط بستهبندي
كاهوها را ميتوان در يكي از مكانهاي زير بستهبندي نمود :
6 ـ 1 ـ پس از برداشت ميتوان كاهوها را در كشتزار بيدرنگ در جعبههاي چوبي , 2 مقوايي , پلياستريني 3 يا پلاستيكي 4 بستهبندي كرد .
6 ـ 2 ـ كاهوها را ميتوان در يك منطقه تخصيص داده شده براي بستهبندي در كشتزار تك تك در كيسههاي سوراخدار پلياتيلن , 5 يا در ورقههاي نازك سوراخ دار پلياتيلني غير قابل چروك , يا در ورقههاي نيمه تراواي بدون سوراخ , يا در بستههاي خشك پليپروپليني , 6 يا در ورقههاي پلياستريني كه با گرما چروك شدهاند پيچيده و بعد در جعبههاي مقوايي ( سالم , نو , تميز و ضدعفوني نشده ) كه با ورقههاي پلياتيلني سوراخدار پوشيده شده است يا سطح داخلي آن ورقههاي مومي داشته باشد بستهبندي نمود .
6 ـ 3 ـ كاهوها را بيدرنگ پس از برداشت به اطاقي كه براي بستهبندي در نظر گرفته شده است برد و از ديدگاه رقم , اندازه و ديگر ويژگيها جور كرده و بستهبندي نمود .
براي بستهبندي , كاهوها بايد تك تك در كيسههاي سوراخ دار پلياتيلن , يا در ورقههاي نيمه تراواي بدون سوراخ يا در بستههاي خشك پليپروپيلني , يا در ورقههاي پلي استريني كه با گرما چروك شدهاند پيچيده و بعد در جعبههاي مقوايي ( سالم , نو و ضد عفوني نشده ) كه به وسيله ورقههاي پلياتيلني سوراخدار پوشيده شده يا سطح داخلي آن ورقههاي مومي داشته باشد گذاشته شوند .
7 ـ پيش سرد كني
از بين بردن گرماي محيطي كشتزار در كاهو الزامي است .
پيش سرد كني بايد تا آنجا كه ميشود بيدرنگ بعد از برداشت انجام گيرد . اين عمل با سرد كردن از راه خلاء يا گذراندن هواي سرد كه دماي آن بين صفر تا 2 درجه سلسيوس باشد به مدت 25 تا 35 دقيقه از لا به لاي كاهوها انجام ميگيرد .
8 ـ نگهداري و ترابري در سردخانه
8 ـ 1 ـ براي حفظ كيفيت كاهوها پس از برداشت , شرايط زير بايد در انبارها يا در وسايل ترابري رعايت شود .
الف ـ دما در تمام محل نگهداري به صورت يكسان بوده و دقيقا بين صفر تا يك درجه سلسيوس كنترل شود .
ب ـ دمه نسبي هوا بايد بيشتر از 95 درصد باشد .
پ ـ كاهوها نبايد نزديك دستگاه تبخير كننده 7 گذاشته شوند .
ث ـ كاهوها نبايد همراه با محصولاتي كه توليد اتيلن 8 ميكنند نگهداري شوند. ( حتي ميزان كم اتيلن سبب صدمه ديدن كاهوها ميشود ).
8 ـ 2 ـ اگر شرايط مندرج در بند 8 ـ 1 رعايت شود , كيفيت كاهوها به مدت يك تا دو هفته بسته به رقم كاهو , ماندگار خواهد شد .
9 ـ اعمالي كه بعد از نگهداري يا ترابري بايد انجام گيرد
براي جلوگيري از فساد كاهوها , ضروري است كه شرايط سردخانهاي در حين بازاريابي تامين شود تا كيفيت كاهوها كاملا ماندگار گردد .
سردخانه حنیف آماده سورت و نگهداری انواع گل کلم،کلم بروکلی،کاهو رومانو،کاهو آیس برگ و … می باشد